Kompost Çeşitleri

Kompost temelde aynı sonuçları elde etmek için yapılsa da çeşitlilik açısında farklı türleri mevcuttur. Organik maddelerin geri dönüşümü ellimizde ki imkanlar dahilinde farklı yollara başvurmamıza sebep olabilir. Farklı türde kompost üretme şekillerinin kişinin hayatına göre şekillendiği o yüzden belirli bir yolu olmadığını söylemek münkündür. Eğer konumuza başlayacak olursak Kompost çeşitleri temel olarak:

Soğuk kompost,

Sıcak kompost ve

Solucan kompostu,

Bokaşi Kompostu

Kompost Çayı

Kompost doğal olarak üretim çeşitleri yukarıda belirtildiği gibidir. Şimdi gelin bu çeşitleri biraz daha açıklayalım.

Soğuk Kompost

Yaklaşık 1 m3’lük bir alanda yapılabilen soğuk kompost, temel olarak bir organik madde yığınıdır ve elde edilen kompostlara sürekli olarak uygun atıklar eklenerek yapılır. Bu yol kompostlamanın en kolay ve en uzun yöntemidir. Soğuk kompostlama ortalama bir yıla yakın bir zamanda gerçekleşir. Soğuk kompost yoluyla kompost üretmenin püf noktası, atıkları yığına her koyduğunuzda karbonlu bir malzeme ile tamamen örtmektir. Bunun için odun yongaları, saman ve kurutulmuş yapraklar uygundur, ancak parçalayıcı ve karton da kullanılabilir. Dünya, çok fazla olmasa da bu amaç için de uygundur.

Herhangi bir kompostlama işleminde olduğu gibi, bu işlemde nem ve hava arasında bir denge kurmak önemlidir. Soğuk kış aylarında mikro aktivite azalır ve kompostlama işlemi yavaşlar.  Soğuk kompostla, işlemin tamamlanması ve kompostun kullanılabilir olması ortalama bir yıl sürer.

Avantajları

Az bakım ve emek gerektirir.

Bitki hastalıklarına karşı faydalı mikro canlıları yok etmez.

Yığına sürekli organik madde eklenebilir.

Sıcak kompost ile soğuk kompost karşılaştırması

Dezavantajları

Yağmur ve güneş gibi doğal olaylara uzun süre açık kaldığı için besin değeri düşebilir.

Tamamlanması 6 ay ile 2 yıl arası sürer.

Patojenleri ve ot tohumlarını yok etmez. Yığına devamlı ekleme yapıldığı için, C/N oranına dikkat edilmelidir.

Tüm organik madde tamamen parçalanmadığı için elemek gerekir.

Sıcak Kompost

Sıcak kompost, adından da anlaşılacağı gibi, ısınmaya bağlı çalışır. Sıcak kompost, soğuk kompostun aksine, bir ay gibi kısa bir sürede kullanılabilir hale gelir. Sıcak kompostun dezavantajlarından biri, yığın oluşturulduktan sonra yeni organik madde eklenemeyecek olmasıdır. Yığını hazırlamak için bir kafes içine su, odun külü, saman, taş, talaş, tahıl, yaprak gibi maddeleri hayvan gübresi ile yığıp karıştırabilirsiniz.

Yığın hazırlandıktan sonra, sıcaklık 30 dereceye ulaşana kadar küf mantarları, bakteriler, protozoalar ve nematodlar aktif rol oynar. 20-40 derece arasındaki bu evreye” mezoflik evre” adı verilir. 30-40 derece arasında, asıl humuslaştırıcı organizmalar olarak bilinen aktinomisetler egemen olmaya başlar. Sıcaklık 40-50 dereceye ulaştığında kompostlaşmayı başlatan organizmaların neredeyse tamamı ölür ve bunların yerini 70 dereceye kadar dayanabilen ve ısı üreten termoflik bakteriler alır. 60-70 derece aralığında birkaç spor dışında temel olarak bütün patojenik organizmalar birkaç saat içinde ölür. Termoflik bakteriler kendileri için mevcut besini tükettiklerinde ısı üretmeyi durdurur ve kompost soğumaya başlar. Sıcaklık, yeniden termoflik evre eşiğinin altına düşünce, yığının içinde kalan organik maddeyle beslenen, mantar ve aktinomiset ağırlıklı yeni bir grup mikroorganizma çoğalır. Bunlar, ölü bakterileri de besin olarak kullanır. Tüm bu aşamalar tamamlandıktan sonra, çok sayıda solucan ve böcek larvası oluşur. Elimizde kalan malzeme, artık daha fazla parçalanamayan maddelerden oluşan organik bir kütledir.

Avantajları

Hazır kompost hızlı oluşur.

Yeni bir bahçe hazırlarken ihtiyaç duyulan verimi hızlıca sağlar.

Yabancı ot tohumlarını ve patojenleri büyük ölçüde yok eder.

 Dezavantajları

Çok emek gerektirir, C/N ve nem oranını iyi bilmek gerekir.

Tek bir seferde inşa edilmelidir; yeterli organik madde elde hazır bulunmalıdır.

Toprağa bağlı hastalıkları bastırma gücü daha düşük bir kompost olur.

Solucan Kompostu

Solucan kompostu yapmak bazı noktalardan diğer türlerden farklıdır. Solucan kompostu yapmak için solucan beslemek gerekir. Solucan beslemek aslında temel olarak çiftlik hayvancılığıdır. Solucan atıkların sindirlmesi sonucu gübre oluşturmakla görevlidir. Parçalama, öğütme, çevirme ve havalandırma işlemini solucanlar yapar. Ortaya çıkan kompost kalitesi açısından sıcak bir kompost kadar verimli ve zengindir. Kompost yapmak için kullanılan solucanlar, toprakta sıkça karşılaştığımız toprak solucanları değildir.

Solucanların idrarlarında ve dışkılarından oluşturulan solucan kompostu temel olarak bakıldığında hayvansal bir gübredir. Gübrenin türüne göre katı ve sıvı olarak ayrılan ve aralarında bir fark olmaksızın toprak için zengin bir mineral kaynağıdır. Solucan komposttu toprağa girdikten sonra toprakta büyüyün bitkiler için çok çeşitli hormonlar ve emzimlerle bitkilerin büyüme ve gelişmesinde destekleyi rol oynar. Bunun dışında toprakta nen tutma özellliği sayesinde toprağın havalanmasına ve su tutmasına yardımcı olur. Kompost solucanları ortalama olarak 5- 26 derecelerde yaşayabilsede en verimli sıcaklığın 12-25 olduğu yapılan araştırmalar sonucu kaydedilmiştir.

Avantajları

Küçük ölçekli yapılabilir.

Zengin bir kompost üretir.

Solucanlar devamlı beslenir ve kompost üretimi süreklidir.

Dezavantajları

Çok atık çıkıyorsa, tamamını dönüştürecek nüfusa ulaşmaları gerekir.

Narin canlılar oldukları için her türlü organik atığı dönüştüremezler.

Devamlı bakım gerektirirler.

Bokaşi Kompostu

Bokashi, “fermente organik madde” anlamına gelen Japonca bir kelimedir.” 1980’lerin başında Japonya, Dr. Teuro Higa tarafından geliştirilen yöntem, mutfak artıklarını (sebze ve meyvelerin yanı sıra et ve süt artıkları) özel bir kovada Bokashi aşılayıcı ile katmanlamayı içerir. Genellikle, aşılayıcı, pekmez ve etkili mikroorganizmalar (EM) ile birlikte buğday tohumu, buğday kepeği veya talaştan oluşur. Bokashi, aerobik olan ve malzemeleri parçalamak için açık hava gerektiren diğer kompostlama biçimlerinin aksine, gelişmek için oksijene ihtiyaç duymayan belirli bakteri türlerinden yararlanan anaerobik bir yöntemdir.

Teknik olarak konuşursak, bokashi yöntemi kompostlamadan ziyade bir fermantasyon şeklidir kompostlama atıkları ayrıştırır ve bir bahçeye eklenmeye hazır maddelerle sonuçlanırken, bokashi yiyecekleri fermente eder (veya turşular) ve sonuçta bitkilere eklenemeyecek kadar asidik madde ile sonuçlanır. . Bu nedenle, bokashi kompostlaştırmanın son aşaması, bokashi maddesini bahçedeki bir kompost kutusuna veya nadas alanına eklemektir. Kısacası, bokashi, yiyecek artıklarını daha hızlı bir şekilde kompostlanabilmeleri için hızlı bir şekilde fermente etmenin bir yoludur.

Geleneksel kompostlamadan çok daha hızlıdır. Geleneksel kompostlama, yiyecek artıklarının kullanılabilir maddeye dönüşmesi için birkaç ay sürebilirken, bokashi bir ay kadar kısa bir süre alabilir. Daha az bakım gerektirdiğinden Bokashi çok daha basit bir işlemdir.

Kompost Çayı

Kompost çayı, kompostun suya hava katılarak veya katılmadan demlenmesiyle elde edilen doğal bir sıvı gübredir. Kompost çayı demlemenin amacı, faydalı mikropları ve çözünür besin maddelerini çıkarmak ve daha sonra bunları bitkilere kolayca alıp kullanabilecekleri bir forma evirmektir. Aktif olarak havalandırılmış kompost hazırlama işlemi, başlangıç kompostunu iyileştirir ve faydalı hale gelir. Birlikte kullanılan ham kompostta bulunan mineralleri ve besinleri artıracaktır. Bu yüksek, yüksek kaliteli, iyi yaşlanmış, uygun şekilde kompostlanmış malzeme için önemlidir.

Bir pompa düzeneği ile suyun içine atılan kompostun ornanik maddeleri katı maddelerden ayırılarak kaliteli bir kompost oluşumunu sağlar. Kompost çayı, zengin kompost içeriğini sıvı halde ve hızlı bir şekilde toprağınıza eklemek için kullanılır.

Avantajları

Kompost çayı, toprağın besinleri tutma yeteneğini arttırır. Topraktaki besinler akacak ve daha az çabuk tükenecektir. Bu nedenle diğer gübrelerin kullanımına daha az ihtiyaç vardır. Kompost çayı yoluyla tanıtılan zenginleştirilmiş faydalı mikrop popülasyonu, besinlerin bitkilere biyoyararlanımını artırabilir. Organik maddeyi parçalar ve mineralleri serbest bırakırlar. Bu, bitkilerin topraktan besinleri daha kolay alabileceği anlamına gelir.

Zeosta Kompost Makinesi